8 ΜΑΡΤΗ: ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ

Τιμούμε τις γυναίκες των Αγώνων που πάλεψαν και παλεύουν ενάντια στο σύστημα της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης, αλλά και τις γυναίκες που έδωσαν τη ζωή τους παλεύοντας για τα ιδανικά του Λαού. 

Στις 8 Μάρτη 1857 γυναίκες της Νέας Υόρκης που δούλευαν στα υφαντουργία βγήκαν στους δρόμους απαιτώντας μείωση των ωρών εργασίας από 16 σε 10 ώρες την ημέρα, ίσα μεροκάματα με τους άντρες και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.

Η διαδήλωση τότε πνίγηκε στο αίμα. 

Πέρασαν 111 χρόνια από το 1910, που με πρόταση της επαναστάτριας Κλάρας Τσέτκιν στη Συνδιάσκεψη Σοσιαλιστριών Γυναικών στην Κοπεγχάγη όπου και καθιερώθηκε η 8 Μάρτη ως ημέρα για να τιμηθούν οι εργατικοί αγώνες των γυναικών. 

Τιμούμε τις γυναίκες της Εθνικής Αντίστασης που έδωσαν με τη στάση τους παραδείγματα αυτοθυσίας για την υπόθεση της Λευτεριάς.

Ο αγώνας για τη λευτεριά δεν ήταν, ούτε μπορεί να είναι, μόνο αντρική υπόθεση.

Δεν έγινε ποτέ κανένα μαζικό κίνημα στην Ιστορία, χωρίς τη συμμετοχή των γυναικών.

Για να καταλάβουμε τον αγώνα της Αντίστασης, της Ελπίδας της γυναίκας, για Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη, Ισότητα και Σοσιαλισμό θα πω κάτι λίγα παρακάτω.

Αν δεν υπήρχαν και η προσφορά και οι θυσίες των πολλών ανώνυμων  και ειδικότερα των αφανών ηρωίδων, των γυναικών  δε θα υπήρχε προχώρημα στην ανθρώπινη ιστορία.
Οι γυναίκες συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση και αργότερα στον ΔΣΕ (Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας) σε όλα τα μέτωπα του αγώνα. Στην Εθνική Αλληλεγγύη, στις μεγάλες διαδηλώσεις του λαού κατά των ναζί κατακτητών, στους αγώνες στις γειτονιές για την επιβίωση και σαν αντάρτισσες, βοηθητικές και μαχήτριες, με το όπλο στο χέρι.
Η μαζικότερη και δυναμικότερη εμφάνιση των γυναικών στην Αντίσταση γίνεται ακριβώς στην πιο αιματηρή φάση της Κατοχής.
Αυτές οι γυναίκες στάθηκαν αντιμέτωπες όχι μόνο με τα στρατεύματα κατοχής αλλά και με τους Έλληνες δωσίλογους - ταγματασφαλίτες που είχαν οπλιστεί από τους Γερμανούς ενάντια στους συμπατριώτες που αντιστέκονταν.
Να θυμηθούμε μόνο τη θρυλική "Θύελλα", που σε μια μάχη μετέφερε μόνη της 24 τραυματίες. Την Κούλα Ντάνου, που μαζί με την "Θύελλα" ήταν οι πρώτες Ρουμελιώτισσες αντάρτισσες. Τη "Λεβεντοκατερίνη", από το χωριό Φουρνέ των Χανίων, χήρα στα 21 της με τέσσερα παιδιά, που πήρε τ' άρματα και πολέμησε με τους άντρες. Την Μαρία Λιουδάκι, εκπαιδευτικό και λαογράφο, δραστήρια αγωνίστρια της Αντίστασης στην Ιεράπετρα, που στον εμφύλιο οι παρακρατικοί την έκαναν κομμάτια.
Η Μαρία Καλαμπόκα, 16 χρόνων, ως "Γιαννάκης" δούλευε με τους αντάρτες από το 1942.
Η Χρυσούλα Ταμία - Τζεφρώνη κατατάσσεται στο 50ό Σύνταγμα Πιερίων.
Λέλα Καραγιάννη - Μαρία Δημάδη - Διαμάντω Κουμπάκη - Αθηνά Μαύρου - Καλλιόπη Μαγνήσαλη - Ηλέκτρα Αποστόλου - Παναγιώτα Σταθοπούλου - Κούλα Λίλλη - Όλγα Μπακόλα - όλες αυτές - και πολλές άλλες .
ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ  ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Εξακόσιες χιλιάδες τα μέλη της ΕΠΟΝ σ' όλη την Ελλάδα και οι μισές ήταν κοπέλες. Δούλεψαν σκληρά σε όλους τους τομείς και ήταν αυτές που στήριξαν τα αντάρτικα νοσοκομεία .   
Με πρωτοβουλία των Ελληνίδων μελών της Αντίστασης, ιδρύονται 679 λαϊκά ιατρεία, 169 λαϊκά νοσοκομεία και 1.253 λαϊκά φαρμακεία σε ολόκληρη τη χώρα.

Ας πάω όμως παρακάτω στις φυλακισμένες γυναίκες στα μπουντρούμια των Γυναικείων Φυλακών Αβέρωφ .

Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ.

Στη διάρκεια της Κατοχής υπήρξαν δεσμωτήριο εκατοντάδων αντιστασιακών (οι μελλοθάνατοι περνούσαν την τελευταία τους νύχτα έξω από το κυρίως κτίριο, σε ιδιαίτερο κελί, το λεγόμενο Αράπης).

Από το 1945 τα κτίρια των Φυλακών Αβέρωφ άρχισαν να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για πολιτικούς κρατούμενους.
Παράλληλα οι γειτονικές γυναικείες φυλακές, που μέχρι τις αρχές της δεκαετίας ’70 φιλοξένησαν γυναίκες πολιτικές κρατούμενες με τα παιδιά τους, περιλάμβαναν 101 κελία, θαλάμους εργασίας, εκκλησία, σχολεία και βοηθητικές εγκαταστάσεις.
Στη διάρκεια του Εμφυλίου στις φυλακές Αβέρωφ περίπου το 80% των κρατούμενων γυναικών προερχόταν από την επαρχία. Ήταν κατά κανόνα αγρότισσες και συχνά αναλφάβητες ή με ελάχιστες γνώσεις Δημοτικού. Στην πλειονότητά τους επρόκειτο για γυναίκες που είχαν συλληφθεί γιατί είχαν συμπαρασταθεί στους άντρες τους ή στους συγγενείς τους ή γιατί συνεργάζονταν με οργανώσεις του ΚΚΕ.
Μεταξύ των γυναικών υπήρχαν 150 γυναίκες με παιδιά κάτω των 5 ετών, από τις οποίες οι 106 για κάποιο διάστημα τα είχαν μαζί τους.
Οι εκτελέσεις των γυναικών άρχισαν τον Ιούλιο του 1946 και συνεχίστηκαν αδιάλειπτα μέχρι τη λήξη του εμφυλίου.

Η χορωδία και οι υπόλοιπες δραστηριότητες των φυλακισμένων γυναικών.

Η Χορωδία αποτελεί ένα μέρος της δραστηριότητας, που ανέπτυξαν οι πολιτικές κρατούμενες στις Φυλακές Αβέρωφ.
Η φυλάκισή τους, η καταδίκη τους σε ισόβια, ακόμα και σε θάνατο, δεν τους στέρησε τη θέληση, το κουράγιο να οργανώσουν τη ζωή τους και τις άμυνες τους στη νέα πραγματικότητα πίσω από τα κάγκελα.
Από την πρώτη στιγμή, ό,τι ήξερε η καθεμιά, το πρόσφερε και στις άλλες. Έτσι, κάθε πρωί η Βούλα Μαγουλά και η Ελένη Κιολεΐδου είχαν αναλάβει τη γυμναστική των κρατουμένων γυναικών.
Οι γιατρίνες Ηρώ Χατζημάρκου, Μαντώ Δημητριάδου, Μαρία Νικολέτου έσωσαν πολλές γυναίκες, φροντίζοντας έγκαιρα να μεταφερθούν σε νοσοκομεία.
Οι φοιτήτριες οδοντιατρικής Ζωή Αρσένη, Καίτη Παπαδάκη, Ελένη Παπαθεοδώρου, Λίτσα Ραμπαούνη και Φιφή Χελιώτη έγιναν βοηθοί του οδοντιάτρου της φυλακής.
Οι δικηγόροι Αργυρώ Δροσάκη, Αριάδνη Χριστοπούλου, Δανάη Κουχτσόγλου μελετούσαν και προσπαθούσαν να βρουν στοιχεία αθωωτικά για την αναίρεση της ποινής των μελλοθανάτων.
Οι φιλόλογοι Ειρήνη Ζάγκα, Λίζα Κότου, Λίτσα Νάση, Κλειώ Πολυζωίδου, Χάρις Σαρκοπούλου, Μαρούσα Σαρλή, Τούλα Τσιτίλου, Ιφιγένεια Ψαλτοπούλου διδάσκουν αυτές που άφησαν το Γυμνάσιο κι εκείνες που προορίζονταν για το Πανεπιστήμιο.
Οι δασκάλες Αμαλία και Ευρυδίκη Γιαννοπούλου, Φανή Γουσοπούλου, Καλυψώ Αλεξούλη, Καίτη Ζεύγου, Πέπη Καραγιάννη, Ευθυμία Κιάου, Πόπη Κορναράκη, Μαργαρίτα Κωτσάκη, Ιουλία Πλουμπίδου, Αννα Λαμπριανού, Δήμητρα Τερζάκη μάθαιναν ανάγνωση και γραφή τις αγράμματες, που έφταναν σχεδόν το 80%.
Μαθηματικά δίδασκε η Ισμήνη Σιδηροπούλου και στενογραφία η τραπεζική υπάλληλος Φεβρωνία Χρυσαφίδου.
Μέχρι και ξένες γλώσσες δίδασκαν οι Αννα Εφραιμίδου, Ηρώ Ιωαννίδου, Μπεάτα Κιτσίκη, Νίνα Ξανθού, Αύρα Παρτσαλίδου.
Λογιστικά δίδασκαν οι Δήμητρα Αλεξανδρίδου, Ελένη Γαλέου, Ελπίδα Μαλιοπούλου, Φρόσω Πετρίτση, που κατάφεραν να εκπαιδεύσουν τέλειες λογίστριες, οι οποίες δούλεψαν αργότερα και βγάλανε το ψωμί τους από αυτή τη δουλειά.
Οι ηθοποιοί Μαλαίνα Ανουσάκη, Σωτηρία Ιατρίδου, Ολυμπία Παπαδούκα και Μαρία Φωκά ανέλαβαν την ψυχαγωγία των κρατουμένων, ενώ οι νηπιαγωγοί Δέσποινα Ζυμαρίδου, Αννα Κατσούλη, Βούλα Μαγουλά, Αννα και Ελένη Πέπα ασχολούνταν με τα 90-100 παιδιά, που βρίσκονταν στη φυλακή με τις μητέρες τους.

Ο δίσκος γυναικείες φυλακές Αβέρωφ
Η ηχογράφηση των τραγουδιών έγινε το 1977, όταν ένα τμήμα της χορωδίας των φυλακισμένων γυναικών (του 1948) βρέθηκε μετά από τριάντα σχεδόν χρόνια.
Η λογοκρισία τότε είχε απαγορεύσει την έκδοσή του στην Ελλάδα, με τη δικαιολογία ότι "αναμοχλεύει το παρελθόν". Ένα παρελθόν, που μάλλον για τους νικητές του Εμφυλίου παρέμενε επικίνδυνο και για αυτό καταδικασμένο στο σκοτάδι.
Ένα παρελθόν όμως που είχε και έχει φωτεινές και αγέρωχες -αν μη τι άλλο- παρακαταθήκες όπως αυτή με την οποία ασχολούμαστε σήμερα.
Ο δίσκος είδε το φως μόλις το 2002 από την εταιρία "Protasis" με τη σύμφωνη γνώμη των εν ζωή κρατουμένων τότε γυναικών.
Πρόκειται για μια δισκογραφική έκδοση, που συμπυκνώνει ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας της εμφυλιακής Ελλάδας.
Ένα κεφάλαιο αγωνιστικού ήθους, μεγάλης ψυχικής δύναμης και πάλης για ζωή και αξιοπρέπεια, αυτό που δίδαξαν οι πολιτικές κρατούμενες, σε διαφορετικές φυλακές και εξορίες.
Κορίτσια, που δεν πρόλαβαν να ενηλικιωθούν και βρέθηκαν αντιμέτωπα με τις σφαίρες του αποσπάσματος.
Γυναίκες που χαρακτηρίστηκαν "εθνικός κίνδυνος" επειδή λαχταρούσαν να δουν τον τόπο τους λεύτερο. Μανάδες, που περιφρονώντας τους διώκτες τους, δεν "προσκύνησαν", με τίμημα είτε να αποχωριστούν τα παιδιά τους είτε να τα μεγαλώσουν μέσα στη φυλακή.
Στο CD, μέλη της Χορωδίας των γυναικών πολιτικών κρατουμένων τραγουδάνε στίχους που γράφτηκαν από τις ίδιες πάνω σε γνωστές μελωδίες.
Το υλικό παρουσιάζει με εναλλαγή μαρτυρίας-τραγουδιού τη ζωή στις φυλακές, τη μικρή κοινωνία ζωντανό κύτταρο αντίστασης και δημιουργίας που οι κρατούμενες πάσχιζαν να δημιουργήσουν.
Τα τραγούδια μιλούν για τις δύσκολες στιγμές που έζησαν, τον πόνο για το χαμό των εκτελεσμένων συντροφισσών, την επιμονή τους να μην υποκύψουν στα βασανιστήρια, τη λαχτάρα τους για ζωή.
Τραγουδούν τραγούδια όπως "Το τραγούδι των μελλοθανάτων", το τραγούδι της μεταγωγής "Ο Φοίνικας" – το τραγούδι δηλαδή που πρωτοείπαν οι κρατούμενες οι οποίες μεταφέρθηκαν στις φυλακές της Πάτρας (ο φοίνικας ήταν το μοναδικό δέντρο που φύτρωνε στην αυλή της φυλακής, γύρω από το οποίο χόρευαν οι γυναίκες που πήγαιναν για εκτέλεση).
Επίσης, την "Ισμήνη", τραγούδι αφιερωμένο στην καθηγήτρια Ισμήνη Σιδηροπούλου, η οποία εκτελέστηκε το 1948, το τραγούδι της φυλακής "Μακριά από τον ελεύθερο αέρα", το βασισμένο σε ποίημα-τραγούδι του Γ. Δροσίνη "Οι γιαγιές μαθαίνουν γράμματα", κάλαντα (με άλλους στίχους) των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, το "Χορό του Ζαλόγγου" με τα τελευταία λόγια των θανατοποινιτισσών.
Καταδικασμένες και δημόσιοι κίνδυνοι οι χορωδοί.

Στον δίσκο τραγούδησαν οι:
-Ξένη Βαρδάκη, Δικάστηκε σε κακουργιοδικείο μόλις τελείωσε το Γυμνάσιο. Καταδικάστηκε σε θάνατο. Έμεινε 8 χρόνια μελλοθάνατη στη φυλακή.
-Καλλιόπη Βασιλείου, μαθήτρια. Έμεινε 4 χρόνια στη φυλακή.
-Κατίνα Βασιληά, μοδίστρα. Δικάστηκε 7 φορές ισόβια. Εμεινε 10 χρόνια στη φυλακή.
-Κατίνα Γαρίδη, σπουδάστρια. Το στρατοδικείο τη δίκασε δύο φορές 20 χρόνια. Έμεινε 5,5 χρόνια στη φυλακή.
-Μαριάνθη Παρτάλη, μαθήτρια. Το στρατοδικείο την καταδίκασε σε θάνατο. Έμεινε 11 χρόνια στη φυλακή.
-Μαίρη Μπίκια, δακτυλογράφος. Δικάστηκε και έμεινε 12 χρόνια στη φυλακή.
-Ολυμπία Παπαδούκα, ηθοποιός. Το στρατοδικείο τη δίκασε 20 χρόνια. Έμεινε 3 χρόνια στη φυλακή.
-Γεωργία Πέτα, φοιτήτρια. Δεκαοκτώ χρόνων, την καταδίκασε σε θάνατο το στρατοδικείο. Έμεινε κρατούμενη 15 χρόνια.
-Αργυρούλα Σεφερλή, δασκάλα. Το στρατοδικείο τη δίκασε 20 χρόνια. Έμεινε 7 χρόνια στη φυλακή.
-Βέρα Τσιμπουκίδου: Μόλις είχε τελειώσει το γυμνάσιο. Δικάστηκε σε στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Έμεινε 5 χρόνια στη φυλακή και άλλα 4 στην εξορία.
-Ελένη Τσαουλή: Σπούδασε θέατρο και κλασικό μπαλέτο. Έμεινε στη φυλακή δύο χρόνια κι εκεί γνώρισε και μελέτησε τον άπειρο πλούτο των μορφών της ελληνικής χορευτικής παράδοσης. Όταν αποφυλακίστηκε, ίδρυσε το 1954 τον Όμιλο Ελληνικών Χορών, για τη διάδοσή τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ακούστε ολόκληρο τον δίσκο (και δώστε λίγη μόνο παραπάνω προσοχή στο 27:40 με τα τελευταία λόγια κάποιων από τις φυλακισμένες κοπέλες):
Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ.

Πηγή για τις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ από το βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα

Σήμερα η γυναίκα όχι μόνο εξακολουθεί να υφίσταται τη διπλή καταπίεση στον καπιταλισμό (στο σπίτι και την εργασία) αλλά είναι το πρώτο θύμα της επίθεση του συστήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη. 

Πρώτη στην ανεργία, πρώτο θύμα των αντεργατικών πολιτικών, αντιμετωπίζει πρώτη την εργοδοτική αυθαιρεσία, θύμα πολλές φορές σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης.

Η γυναίκα είναι πάλι απ’ τα πρώτα θύματα.

Η φύση του γυναικείου ζητήματος είναι ταξική και οι ρίζες της βρίσκονται στις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής.

Το γυναικείο κίνημα, ως αναπόσπαστο κομμάτι του εργατικού κινήματος, πάλεψε και πρέπει να παλεύει καθημερινά για τα δικαιώματά της γυναίκας. 

Τιμούμε την 8η Μάρτη τιμώντας πολιτικά τα εκατομμύρια των γυναικών που έδωσαν και δίνουν το αίμα τους παλεύοντας ενάντια στο κεφάλαιο, τον φασισμό και τον ιμπεριαλισμό.