Οι μαρξιστές, σε αντίθεση με τους αναρχικούς, αναγνωρίζουν
την πάλη για μεταρυθμίσεις, δηλαδή, για τέτοιες βελτιώσεις της
θέσης των εργαζομένων, που αφήνουν όπως και πρώτα την εξουσία
στα χέρια της κυρίαρχης τάξης. Ταυτόχρονα όμως οι μαρξιστές
παλεύουν με τον πιο αποφασιστικό τρόπο ενάντια στους
ρεφορμιστές, που περιορίζουν άμεσα είτε έμμεσα τις επιδιώξεις
και τη δράση της εργατικής τάξης στις μεταρυθμίσεις.
Ο ρεφορμισμός αποτελεί αστική εξαπάτηση των εργατών, που θα μένουν πάντα μισθωτοί σκλάβοι, παρά τις επιμέρους βελτιώσεις, όσο θα κυριαρχεί το κεφάλαιο. Η φιλελεύθερη αστική τάξη, δίνοντας με το ένα χέρι μεταρυθμίσεις, με το άλλο τις παίρνει πάντα πίσω, τις εκμηδενίζει, τις χρησιμοποιεί για να υποδουλώνει τους εργάτες, για να τους διαιρεί σε ξεχωριστές ομάδες, για να διαιωνίζει τη μισθωτή σκλαβιά των εργαζομένων.
Γι’αυτό ο ρεφορμισμός, ακόμη κι όταν είναι ολότελα ειλικρινής, στην πράξη μετατρέπεται σε όργανο αστικής διαφθοράς και εξασθένισης των εργατών. Η πείρα όλων των χωρών δείχνει ότι, όπου οι εργάτες έδοσαν εμπιστοσύνη στους ρεφορμιστές, βρέθηκαν πάντα γελασμένοι. Αντίθετα, όπου οι εργάτες αφομοίωσαν τη διδασκαλία του Μαρξ, δηλ. κατάλαβαν ότι η μισθωτή σκλαβιά είναι αναπόφευκτη, όσο θα διατηρείται η κυριαρχία του κεφαλαίου, δεν αφήνουν να τους εξαπατήσουν με κανενός είδους αστικές μεταρυθμίσεις. Οι εργάτες που έχουν καταλάβει, πως σε συνθήκες διατήρησης του καπιταλισμού οι μεταρυθμίσεις δεν μπορούν να είναι ούτε σταθερές, ούτε σοβαρές, παλεύουν για βελτιώσεις και χρησιμοποιούν τις βελτιώσεις για να συνεχίσουν πιο επίμονη πάλη ενάντια στη μισθωτή σκλαβιά. Οι ρεφορμιστές προσπαθούν με ελεημοσύνες να διαιρέσουν και να εξαπατήσουν τους εργάτες, να τους αποτραβήξουν από την ταξική τους πάλη. Οι εργάτες που έχουν καταλάβει την απάτη του ρεφορμισμού, χρησιμοποιούν τις μεταρυθμίσεις για να αναπτύξουν και να πλατύνουν την ταξική τους πάλη.
Όσο πιο ισχυρή είναι η επιρροή των ρεφορμιστών στους εργάτες, τόσο πιο ανίσχυροι είναι οι εργάτες, τόσο πιο εξαρτημένοι από την αστική τάξη, τόσο πιο εύκολο είναι για την αστική τάξη να εκμηδενίζει με διάφορα τεχνάσματα τις μεταρυθμίσεις. ' Οσο πιο αυτοτελές και πιο βαθύ είναι το εργατικό κίνημα, όσο πιο πλατύτερους σκοπούς βάζει, όσο περισσότερο είναι απαλλαγμένο από τη στενότητα του ρεφορμισμού, τόσο καλύτερα πετυχαίνουν οι εργάτες να κατοχυρώνουν και να χρησιμοποιούν τις επιμέρους βελτιώσεις. Ρεφορμιστές υπάρχουν σ ’όλες τις χώρες, γιατί παντού η αστική τάξη προσπαθεί, έτσι είτε αλλιώς, να διαφθείρει τους εργάτες και να τους κάνει ευχαριστημένους σκλάβους, που απαρνούνται την ιδέα της εξάλειψης της σκλαβιάς. Ρεφορμιστές στη Ρωσία είναι οι λικβινταριστές, που απαρνούνται το παρελθόν μας για ν ’αποκοιμίσουν τους εργάτες με τα όνειρα για ένα νέο, ανοιχτό, νόμιμο κόμμα. Τελευταία, κάτω από την πίεση της «Σέβερναγια Πράβντα» (1), οι λικβινταριστές της Πετρούπολης άρχισαν να υπερασπίζουν τον εαυτό τους από την κατηγορία για ρεφορμισμό. Πρέπει να εξετάσουμε επισταμένα τους συλλογισμούς τους, για να ξεδιαλύνουμε καλά ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα. Δεν είμαστε ρεφορμιστές—έγραφαν οι λικβινταριστές της Πετρούπολης—γιατί δεν λέμε ότι οι μεταρυθμίσεις είναι το παν, ότι ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτε- εμείς λέμε: κίνηση προς τον τελικό σκοπό- εμείς λέμε: με την πάλη για μεταρυθμίσεις προς την ολοκλήρωση των καθηκόντων που έχουν τεθεί. Ας δούμε, ανταποκρίνεται άραγε στην αλήθεια η υπεράσπιση αυτή; Πρώτο γεγονός. Ο λικβινταριστής Σεντόφ, συνοψίζοντας τις δηλώσεις όλων των λικβινταριστών, έγραφε ότι από τα «τρία κήτη» που προβάλλουν οι μαρξιστές (2) τα δυό δεν είναι τώρα κατάλληλα για ζύμωση. Δεχόταν μόνο το 8ωρο που, θεωρητικά, είναι πραγματοποιήσιμο σαν μεταρύθμιση. Παραμέριζε ή έβαζε σε δεύτερη μοίρα αυτό ακριβώς, που έβγαινε έξω από τα πλαίσια της μεταρύθμισης. Συνεπώς, έπεφτε στον πιο καθαρό οπορτουνισμό, εφαρμόζοντας ίσα-ίσα την πολιτική που εκφράζεται με τη διατύπωση ότι ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτε. Αυτό ακριβώς είναι ρεφορμισμός, όταν τον «τελικό σκοπό» (έστω και σε σχέση προς το δημοκρατισμό) τον απομακρύνουν από τη ζύμωση. Δεύτερο γεγονός. Η περίφημη συνδιάσκεψη του Αυγούστου (περσινή) των λικβινταριστών (3) αναβάλλει επίσης για αργότερα—όταν παρουσιαστεί ειδική περίπτωση— τις μη ρεφορμιστικές διεκδικήσεις, αντί να τις φέρει πιο κοντά, στο κέντρο της ζύμωσης. Τρίτο γεγονός. Οι λικβινταριστές με το να αρνούνται και να μειώνουν το «παλιό», με το να το απορίπτουν, περιορίζονται στο ρεφορμισμό. Στις σημερινές συνθήκες η σύνδεση του ρεφορμισμού με την απάρνηση του «παλιού» είναι ολοφάνερη. Τέταρτο γεγονός. Το οικονομικό κίνημα των εργατών προκαλεί την οργή και τις επιθέσεις των λικβινταριστών («παραφορά», «αδιαφορία» κτλ. κτλ.), ευθύς μόλις αυτό συνδεθεί με συνθήματα, που βγαίνουν έξω από τα πλαίσια του ρεφορμισμού. Ποιό είναι λοιπόν το συμπέρασμα; Στα λόγια οι λικβινταριστές απορίπτουν καταρχήν το ρεφορμισμό, στην πράξη όμως τον εφαρμόζουν σ'όλη τη γραμμή. Από τη μια μεριά, μας βεβαιώνουν ότι γΓ αυτούς οι μεταρυθμίσεις δεν είναι καθόλου το παν— και από την άλλη, κάθε ξεπέρασμα των πλαισίων του ρεφορμισμού από την πρακτική δράση των μαρξιστών προκαλεί ή τις επιθέσεις ή την περιφρονητική στάση των λικβινταριστών. Παράλληλα, τα γεγονότα σ ’ όλους τους τομείς του εργατικού κινήματος μας δείχνουν ότι οι μαρξιστές όχι μόνο δεν μένουν πίσω, αλλά αντίθετα προπορεύονται φανερά στην πρακτική χρησιμοποίηση των μεταρυθμίσεων και στην πάλη για μεταρυθμίσεις. Πάρτε τις εκλογές για τη Δούμα στην εργατική κουρία, τους λόγους των βουλευτών στη Δούμα και έξω από τη Δούμα, την έκδοση των εργατικών εφημερίδων, τη χρησιμοποίηση της μεταρύθμισης για τις κοινωνικές ασφαλίσεις, το συνδικάτο των εργατών μετάλλου, που είναι το μεγαλύτερο συνδικάτο κτλ.— παντού θα δείτε να υπερέχουν οι μαρξιστές-εργάτες απέναντι στους λικβινταριστές σ ’ό,τι αφορά την άμεση, επείγουσα, «καθημερινή» δουλιά της ζύμωσης, της οργάνωσης, της πάλης για μεταρυθμίσεις και της χρησιμοποίησης των μεταρυθμίσεων. Οι μαρξιστές δουλεύουν ακούραστα, χωρίς να αφήνουν να τους διαφύγει έστω και η παραμικρή «δυνατότητα» να πετύχουν μεταρυθμίσεις και να τις χρησιμοποιήσουν, δεν επικρίνουν, αλλά υποστηρίζουν και αναπτύσσουν με φροντίδα κάθε ενέργεια που βγαίνει έξω από τα πλαίσια του ρεφορμισμού και στην προπαγάνδα και στη ζύμωση και στην οικονομική μαζική δράση κτλ. Ενώ οι λικβινταριστές που ξέκοψαν από το μαρξισμό, με τις επιθέσεις τους ενάντια στην ίδια την ύπαρξη του μαρξισμού σαν συνόλου, με το τσαλαπάτημα της μαρξιστικής πειθαρχίας, με το κήρυγμα του ρεφορμισμού και της φιλελεύθερης εργατικής πολιτικής, δεν κάνουν άλλο παρά να αποδιοργανώνουν το εργατικό κίνημα. Εκτός απ’αυτό, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη Ρωσία ο ρεφορμισμός εκδηλώνεται και με ιδιαίτερη μορφή και συγκεκριμένα με τη μορφή της ταύτισης των βασικών όρων της πολιτικής κατάστασης της σημερινής Ρωσίας με τους όρους της σημερινής Ευρώπης. Από την άποψη του φιλελεύθερου μια τέτια ταύτιση είναι δικαιολογημένη, γιατί ο φιλελεύθερος πιστεύει και διακηρύσσει, ότι «εμείς, δόξα τω θεώ, έχουμε σύνταγμα». Ο φιλελεύθερος εκφράζει τα συμφέροντα της αστικής τάξης, όταν υποστηρίζει την άποψη ότι ύστερα από τις 17 του Οχτώβρη κάθε προώθηση της δημοκρατίας πέρα από τα πλαίσια του ρεφορμισμού είναι τρέλα, έγκλημα, αμάρτημα κτλ. ’ Ομως αυτές ακριβώς τις αστικές απόψεις εφαρμόζουν στην πράξη οι δικοί μας λικβινταριστές, που διαρκώς και συστηματικά «μεταφέρουν» στη Ρωσία (στα χαρτιά) και το «νόμιμο κόμμα» και την «πάλη για νομιμότητα» κτλ. Με άλλα λόγια οι λικβινταριστές, όπως και οι φιλελεύθεροι, προπαγανδίζουν τη μεταφορά στη Ρωσία του ευρωπαϊκού συντάγματος, χωρίς να υπολογίζουν τον ιδιόμορφο δρόμο που είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν στη Δύση τα συντάγματα και να εδραιωθούν στη διάρκεια γενεών, κάποτε μάλιστα και αιώνων. Οι λικβινταριστές και οι φιλελεύθεροι θέλουν, όπως λέμε, να πλύνουν το τομάρι χωρίς να το βάλουν στο νερό. Στην Ευρώπη, ρεφορμισμός σημαίνει στην πράξη άρνηση του μαρξισμού και υποκατάστασή του με την αστική «κοινωνική πολιτική». Στη χώρα μας ο ρεφορμισμός των λικβινταριστών δεν σημαίνει μόνο αυτό, αλλά επιπλέον σημαίνει και διάλυση της μαρξιστικής οργάνωσης και απάρνηση των δημοκρατικών καθηκόντων της εργατικής τάξης, υποκατάστασή τους με τη φιλελεύθερη εργατική πολιτική.
"Πράβντα Τρουντά". αρ. Φύλ. 2. 12
Σεπτέμβρης 1913
Υπογραφή- Β I
Σημειώσεις
(1) Ένας από τους τίτλους της καθημερινής μπολσεβίκικης εφημερίδας «Πράβντα», που έβγαινε στην Πετρούπολη από τις 22 του Απρίλη (5 του Μάη) 1912.
(2) Τα «τρία κήτη» σ υμβολική έκφραση στο νόμιμο μπολσεβίκικο τύπο και τις ανοιχτές νόμιμες συγκεντρώσεις, που σήμαινε τα τρία βασικά επαναστατικά συνθήματα: λαοκρατική δημοκρατία, οχτάωρη εργάσιμη μέρα, δήμευση όλης της γης των τσιφλικάδων.
(3) Πρόκειται για τη συνδιάσκεψη των λικβινταριστών, που έγινε στη Βιέννη τον Αύγουστο του 1912 σ ’αυτή διαμορφώθηκε ο αντικομματικός συνασπισμός του Αυγούστου, που οργανωτής του ήταν ο Τρότσκι. Στη συνδιάσκεψη πήραν μέρος αντιπρόσωποι της Μπουντ, της επιτροπής περιοχής Υπερκαυκασίας, της σοσιαλδημοκρατίας της περιοχής Λεττονίας και των μικροομάδων του εξωτερικού, λικβινταριστών , τροτσκιστών, οτζοβιστών (της Συντακτικής επιτροπής της «Γκόλος Σοτσιάλ-Ντεμοκράτα, της βιεννέζικης «Πράβντα» του Τρότσκι και της ομάδας «Βπεριόντ»). Από τη Ρωσία έστειλαν αντιπροσώπους οι «ομάδες πρωτοβουλίας» των λικβινταριστών της Πετρούπολης και της Μόσχας, η οργάνωση του Κρασνογιάρσκ, η «Σοσιαλδημοκρατική στρατιωτική οργάνωση της Σεβαστούπολης», οι Συντακτικές επιτροπές των λικβινταριστικών εντύπων «Νάσα Ζαριά» και «Νιέβσκι Γκόλος». Στη συνδιάσκεψη συμμετείχε επίσης και αντιπρόσωπος από την Επιτροπή του εξωτερικού της «Σπίλκα». Η συντριπτική πλειοψηφία των αντιπροσώπων αποτελούνταν από πρόσωπα που ζούσαν στο εξωτερικό και ήταν αποσπασμένα από την εργατική τάξη της Ρωσίας, πρόσωπα που δεν συνδέονταν άμεσα με την τοπική κομματική δουλιά. Η συνδιάσκεψη πήρε αντικομματικές, λικβινταριστικές αποφάσεις πανω σ ’όλα τα ζητήματα της σοσιαλδημοκρατικής τακτικής και τάχθηκε κατά της ύπαρξης παράνομου κόμματος.
Απόκλεισε από το εκλογικό πρόγραμμα το σύνθημα της λαοκρατικής δημοκρατίας, αντικαθιστώντας το με το σύνθημα του γενικού εκλογικού δικαιώματος και της κυρίαρχης Δούμας, η συνδιάσκεψη απορίπτοντας το σύνθημα της δήμευσης της γης των τσιφλικάδων προς όφελος των αγροτών, πρόβαλε το αίτημα της επανεξέτασης της αγροτικής νομοθεσίας της III Κρατικής δούμας, στη θέση του συνθήματος για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών η συνδιάσκεψη- έβαλε το αίτημα της πολιτιστικής-εθνικής αυτονομίας, που το είχαν καταδικάσει οι αποφάσεις των κομματικών συνεδρίων σαν εκδήλωση εθνικισμού. Στο ζήτημα της εκλογικής τακτικής η συνδιάσκεψη αποδέχτηκε ότι επιτρέπεται η υποστήριξη των υποψηφίων των φιλελεύθερων αστικών κομμάτων, που αναλάβαιναν την υποχρέωση να υποστηρίζουν το γενικό εκλογικό δικαίωμα και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι. Το πρόγραμμα που ψήφισε η συνδιάσκεψη είχε καθαρά οπορτουνιστικό χαρακτήρα. Η προσπάθεια των λικβινταριστών να δημιουργήσουν ένα δικό τους κεντριστικό κόμμα στη Ρωσία δεν υποστηρίχθηκε από τους εργάτες Οι λικβινταριστές δεν μπόρεσαν να εκλέξουν ΚΕ και περιορίστηκαν στο σχηματισμό Οργανωτικής Επιτροπής. Ο αντιμπολσεβϊκικος συνασπισμός που σχηματίστηκε από ετερογενή στοιχεία και που η δημιουργία του ήταν το κύριο καθήκον της συνδιάσκεψης, άρχισε να καταρρέει ήδη μέσα στην ίδια τη συνδιάσκεψη. Ο βπεριοντοφικός εγκατέλειψε τη συνδιάσκεψη, χωρίς να περιμένει τη λήξη των εργασιών της, ύστερα από λίγο αποχώρησαν οι λεττονοί σοσιαλδημοκράτες, σε συνέχεια και οι υπόλοιποι. Ο συνασπισμός του Αυγούστου κάτω από τα χτυπήματα των μπολσεβίκων ουσιαστικά διαλύθηκε ήδη μέσα σε 1-1,5 χρόνο.
Ο ρεφορμισμός αποτελεί αστική εξαπάτηση των εργατών, που θα μένουν πάντα μισθωτοί σκλάβοι, παρά τις επιμέρους βελτιώσεις, όσο θα κυριαρχεί το κεφάλαιο. Η φιλελεύθερη αστική τάξη, δίνοντας με το ένα χέρι μεταρυθμίσεις, με το άλλο τις παίρνει πάντα πίσω, τις εκμηδενίζει, τις χρησιμοποιεί για να υποδουλώνει τους εργάτες, για να τους διαιρεί σε ξεχωριστές ομάδες, για να διαιωνίζει τη μισθωτή σκλαβιά των εργαζομένων.
Γι’αυτό ο ρεφορμισμός, ακόμη κι όταν είναι ολότελα ειλικρινής, στην πράξη μετατρέπεται σε όργανο αστικής διαφθοράς και εξασθένισης των εργατών. Η πείρα όλων των χωρών δείχνει ότι, όπου οι εργάτες έδοσαν εμπιστοσύνη στους ρεφορμιστές, βρέθηκαν πάντα γελασμένοι. Αντίθετα, όπου οι εργάτες αφομοίωσαν τη διδασκαλία του Μαρξ, δηλ. κατάλαβαν ότι η μισθωτή σκλαβιά είναι αναπόφευκτη, όσο θα διατηρείται η κυριαρχία του κεφαλαίου, δεν αφήνουν να τους εξαπατήσουν με κανενός είδους αστικές μεταρυθμίσεις. Οι εργάτες που έχουν καταλάβει, πως σε συνθήκες διατήρησης του καπιταλισμού οι μεταρυθμίσεις δεν μπορούν να είναι ούτε σταθερές, ούτε σοβαρές, παλεύουν για βελτιώσεις και χρησιμοποιούν τις βελτιώσεις για να συνεχίσουν πιο επίμονη πάλη ενάντια στη μισθωτή σκλαβιά. Οι ρεφορμιστές προσπαθούν με ελεημοσύνες να διαιρέσουν και να εξαπατήσουν τους εργάτες, να τους αποτραβήξουν από την ταξική τους πάλη. Οι εργάτες που έχουν καταλάβει την απάτη του ρεφορμισμού, χρησιμοποιούν τις μεταρυθμίσεις για να αναπτύξουν και να πλατύνουν την ταξική τους πάλη.
Όσο πιο ισχυρή είναι η επιρροή των ρεφορμιστών στους εργάτες, τόσο πιο ανίσχυροι είναι οι εργάτες, τόσο πιο εξαρτημένοι από την αστική τάξη, τόσο πιο εύκολο είναι για την αστική τάξη να εκμηδενίζει με διάφορα τεχνάσματα τις μεταρυθμίσεις. ' Οσο πιο αυτοτελές και πιο βαθύ είναι το εργατικό κίνημα, όσο πιο πλατύτερους σκοπούς βάζει, όσο περισσότερο είναι απαλλαγμένο από τη στενότητα του ρεφορμισμού, τόσο καλύτερα πετυχαίνουν οι εργάτες να κατοχυρώνουν και να χρησιμοποιούν τις επιμέρους βελτιώσεις. Ρεφορμιστές υπάρχουν σ ’όλες τις χώρες, γιατί παντού η αστική τάξη προσπαθεί, έτσι είτε αλλιώς, να διαφθείρει τους εργάτες και να τους κάνει ευχαριστημένους σκλάβους, που απαρνούνται την ιδέα της εξάλειψης της σκλαβιάς. Ρεφορμιστές στη Ρωσία είναι οι λικβινταριστές, που απαρνούνται το παρελθόν μας για ν ’αποκοιμίσουν τους εργάτες με τα όνειρα για ένα νέο, ανοιχτό, νόμιμο κόμμα. Τελευταία, κάτω από την πίεση της «Σέβερναγια Πράβντα» (1), οι λικβινταριστές της Πετρούπολης άρχισαν να υπερασπίζουν τον εαυτό τους από την κατηγορία για ρεφορμισμό. Πρέπει να εξετάσουμε επισταμένα τους συλλογισμούς τους, για να ξεδιαλύνουμε καλά ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα. Δεν είμαστε ρεφορμιστές—έγραφαν οι λικβινταριστές της Πετρούπολης—γιατί δεν λέμε ότι οι μεταρυθμίσεις είναι το παν, ότι ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτε- εμείς λέμε: κίνηση προς τον τελικό σκοπό- εμείς λέμε: με την πάλη για μεταρυθμίσεις προς την ολοκλήρωση των καθηκόντων που έχουν τεθεί. Ας δούμε, ανταποκρίνεται άραγε στην αλήθεια η υπεράσπιση αυτή; Πρώτο γεγονός. Ο λικβινταριστής Σεντόφ, συνοψίζοντας τις δηλώσεις όλων των λικβινταριστών, έγραφε ότι από τα «τρία κήτη» που προβάλλουν οι μαρξιστές (2) τα δυό δεν είναι τώρα κατάλληλα για ζύμωση. Δεχόταν μόνο το 8ωρο που, θεωρητικά, είναι πραγματοποιήσιμο σαν μεταρύθμιση. Παραμέριζε ή έβαζε σε δεύτερη μοίρα αυτό ακριβώς, που έβγαινε έξω από τα πλαίσια της μεταρύθμισης. Συνεπώς, έπεφτε στον πιο καθαρό οπορτουνισμό, εφαρμόζοντας ίσα-ίσα την πολιτική που εκφράζεται με τη διατύπωση ότι ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτε. Αυτό ακριβώς είναι ρεφορμισμός, όταν τον «τελικό σκοπό» (έστω και σε σχέση προς το δημοκρατισμό) τον απομακρύνουν από τη ζύμωση. Δεύτερο γεγονός. Η περίφημη συνδιάσκεψη του Αυγούστου (περσινή) των λικβινταριστών (3) αναβάλλει επίσης για αργότερα—όταν παρουσιαστεί ειδική περίπτωση— τις μη ρεφορμιστικές διεκδικήσεις, αντί να τις φέρει πιο κοντά, στο κέντρο της ζύμωσης. Τρίτο γεγονός. Οι λικβινταριστές με το να αρνούνται και να μειώνουν το «παλιό», με το να το απορίπτουν, περιορίζονται στο ρεφορμισμό. Στις σημερινές συνθήκες η σύνδεση του ρεφορμισμού με την απάρνηση του «παλιού» είναι ολοφάνερη. Τέταρτο γεγονός. Το οικονομικό κίνημα των εργατών προκαλεί την οργή και τις επιθέσεις των λικβινταριστών («παραφορά», «αδιαφορία» κτλ. κτλ.), ευθύς μόλις αυτό συνδεθεί με συνθήματα, που βγαίνουν έξω από τα πλαίσια του ρεφορμισμού. Ποιό είναι λοιπόν το συμπέρασμα; Στα λόγια οι λικβινταριστές απορίπτουν καταρχήν το ρεφορμισμό, στην πράξη όμως τον εφαρμόζουν σ'όλη τη γραμμή. Από τη μια μεριά, μας βεβαιώνουν ότι γΓ αυτούς οι μεταρυθμίσεις δεν είναι καθόλου το παν— και από την άλλη, κάθε ξεπέρασμα των πλαισίων του ρεφορμισμού από την πρακτική δράση των μαρξιστών προκαλεί ή τις επιθέσεις ή την περιφρονητική στάση των λικβινταριστών. Παράλληλα, τα γεγονότα σ ’ όλους τους τομείς του εργατικού κινήματος μας δείχνουν ότι οι μαρξιστές όχι μόνο δεν μένουν πίσω, αλλά αντίθετα προπορεύονται φανερά στην πρακτική χρησιμοποίηση των μεταρυθμίσεων και στην πάλη για μεταρυθμίσεις. Πάρτε τις εκλογές για τη Δούμα στην εργατική κουρία, τους λόγους των βουλευτών στη Δούμα και έξω από τη Δούμα, την έκδοση των εργατικών εφημερίδων, τη χρησιμοποίηση της μεταρύθμισης για τις κοινωνικές ασφαλίσεις, το συνδικάτο των εργατών μετάλλου, που είναι το μεγαλύτερο συνδικάτο κτλ.— παντού θα δείτε να υπερέχουν οι μαρξιστές-εργάτες απέναντι στους λικβινταριστές σ ’ό,τι αφορά την άμεση, επείγουσα, «καθημερινή» δουλιά της ζύμωσης, της οργάνωσης, της πάλης για μεταρυθμίσεις και της χρησιμοποίησης των μεταρυθμίσεων. Οι μαρξιστές δουλεύουν ακούραστα, χωρίς να αφήνουν να τους διαφύγει έστω και η παραμικρή «δυνατότητα» να πετύχουν μεταρυθμίσεις και να τις χρησιμοποιήσουν, δεν επικρίνουν, αλλά υποστηρίζουν και αναπτύσσουν με φροντίδα κάθε ενέργεια που βγαίνει έξω από τα πλαίσια του ρεφορμισμού και στην προπαγάνδα και στη ζύμωση και στην οικονομική μαζική δράση κτλ. Ενώ οι λικβινταριστές που ξέκοψαν από το μαρξισμό, με τις επιθέσεις τους ενάντια στην ίδια την ύπαρξη του μαρξισμού σαν συνόλου, με το τσαλαπάτημα της μαρξιστικής πειθαρχίας, με το κήρυγμα του ρεφορμισμού και της φιλελεύθερης εργατικής πολιτικής, δεν κάνουν άλλο παρά να αποδιοργανώνουν το εργατικό κίνημα. Εκτός απ’αυτό, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη Ρωσία ο ρεφορμισμός εκδηλώνεται και με ιδιαίτερη μορφή και συγκεκριμένα με τη μορφή της ταύτισης των βασικών όρων της πολιτικής κατάστασης της σημερινής Ρωσίας με τους όρους της σημερινής Ευρώπης. Από την άποψη του φιλελεύθερου μια τέτια ταύτιση είναι δικαιολογημένη, γιατί ο φιλελεύθερος πιστεύει και διακηρύσσει, ότι «εμείς, δόξα τω θεώ, έχουμε σύνταγμα». Ο φιλελεύθερος εκφράζει τα συμφέροντα της αστικής τάξης, όταν υποστηρίζει την άποψη ότι ύστερα από τις 17 του Οχτώβρη κάθε προώθηση της δημοκρατίας πέρα από τα πλαίσια του ρεφορμισμού είναι τρέλα, έγκλημα, αμάρτημα κτλ. ’ Ομως αυτές ακριβώς τις αστικές απόψεις εφαρμόζουν στην πράξη οι δικοί μας λικβινταριστές, που διαρκώς και συστηματικά «μεταφέρουν» στη Ρωσία (στα χαρτιά) και το «νόμιμο κόμμα» και την «πάλη για νομιμότητα» κτλ. Με άλλα λόγια οι λικβινταριστές, όπως και οι φιλελεύθεροι, προπαγανδίζουν τη μεταφορά στη Ρωσία του ευρωπαϊκού συντάγματος, χωρίς να υπολογίζουν τον ιδιόμορφο δρόμο που είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν στη Δύση τα συντάγματα και να εδραιωθούν στη διάρκεια γενεών, κάποτε μάλιστα και αιώνων. Οι λικβινταριστές και οι φιλελεύθεροι θέλουν, όπως λέμε, να πλύνουν το τομάρι χωρίς να το βάλουν στο νερό. Στην Ευρώπη, ρεφορμισμός σημαίνει στην πράξη άρνηση του μαρξισμού και υποκατάστασή του με την αστική «κοινωνική πολιτική». Στη χώρα μας ο ρεφορμισμός των λικβινταριστών δεν σημαίνει μόνο αυτό, αλλά επιπλέον σημαίνει και διάλυση της μαρξιστικής οργάνωσης και απάρνηση των δημοκρατικών καθηκόντων της εργατικής τάξης, υποκατάστασή τους με τη φιλελεύθερη εργατική πολιτική.
"Πράβντα Τρουντά". αρ. Φύλ. 2. 12
Σεπτέμβρης 1913
Υπογραφή- Β I
Β. Ι. Λένιν, Άπαντα
τόμος 24ος, σελίδα 1-4
Σημειώσεις
(1) Ένας από τους τίτλους της καθημερινής μπολσεβίκικης εφημερίδας «Πράβντα», που έβγαινε στην Πετρούπολη από τις 22 του Απρίλη (5 του Μάη) 1912.
(2) Τα «τρία κήτη» σ υμβολική έκφραση στο νόμιμο μπολσεβίκικο τύπο και τις ανοιχτές νόμιμες συγκεντρώσεις, που σήμαινε τα τρία βασικά επαναστατικά συνθήματα: λαοκρατική δημοκρατία, οχτάωρη εργάσιμη μέρα, δήμευση όλης της γης των τσιφλικάδων.
(3) Πρόκειται για τη συνδιάσκεψη των λικβινταριστών, που έγινε στη Βιέννη τον Αύγουστο του 1912 σ ’αυτή διαμορφώθηκε ο αντικομματικός συνασπισμός του Αυγούστου, που οργανωτής του ήταν ο Τρότσκι. Στη συνδιάσκεψη πήραν μέρος αντιπρόσωποι της Μπουντ, της επιτροπής περιοχής Υπερκαυκασίας, της σοσιαλδημοκρατίας της περιοχής Λεττονίας και των μικροομάδων του εξωτερικού, λικβινταριστών , τροτσκιστών, οτζοβιστών (της Συντακτικής επιτροπής της «Γκόλος Σοτσιάλ-Ντεμοκράτα, της βιεννέζικης «Πράβντα» του Τρότσκι και της ομάδας «Βπεριόντ»). Από τη Ρωσία έστειλαν αντιπροσώπους οι «ομάδες πρωτοβουλίας» των λικβινταριστών της Πετρούπολης και της Μόσχας, η οργάνωση του Κρασνογιάρσκ, η «Σοσιαλδημοκρατική στρατιωτική οργάνωση της Σεβαστούπολης», οι Συντακτικές επιτροπές των λικβινταριστικών εντύπων «Νάσα Ζαριά» και «Νιέβσκι Γκόλος». Στη συνδιάσκεψη συμμετείχε επίσης και αντιπρόσωπος από την Επιτροπή του εξωτερικού της «Σπίλκα». Η συντριπτική πλειοψηφία των αντιπροσώπων αποτελούνταν από πρόσωπα που ζούσαν στο εξωτερικό και ήταν αποσπασμένα από την εργατική τάξη της Ρωσίας, πρόσωπα που δεν συνδέονταν άμεσα με την τοπική κομματική δουλιά. Η συνδιάσκεψη πήρε αντικομματικές, λικβινταριστικές αποφάσεις πανω σ ’όλα τα ζητήματα της σοσιαλδημοκρατικής τακτικής και τάχθηκε κατά της ύπαρξης παράνομου κόμματος.
Απόκλεισε από το εκλογικό πρόγραμμα το σύνθημα της λαοκρατικής δημοκρατίας, αντικαθιστώντας το με το σύνθημα του γενικού εκλογικού δικαιώματος και της κυρίαρχης Δούμας, η συνδιάσκεψη απορίπτοντας το σύνθημα της δήμευσης της γης των τσιφλικάδων προς όφελος των αγροτών, πρόβαλε το αίτημα της επανεξέτασης της αγροτικής νομοθεσίας της III Κρατικής δούμας, στη θέση του συνθήματος για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών η συνδιάσκεψη- έβαλε το αίτημα της πολιτιστικής-εθνικής αυτονομίας, που το είχαν καταδικάσει οι αποφάσεις των κομματικών συνεδρίων σαν εκδήλωση εθνικισμού. Στο ζήτημα της εκλογικής τακτικής η συνδιάσκεψη αποδέχτηκε ότι επιτρέπεται η υποστήριξη των υποψηφίων των φιλελεύθερων αστικών κομμάτων, που αναλάβαιναν την υποχρέωση να υποστηρίζουν το γενικό εκλογικό δικαίωμα και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι. Το πρόγραμμα που ψήφισε η συνδιάσκεψη είχε καθαρά οπορτουνιστικό χαρακτήρα. Η προσπάθεια των λικβινταριστών να δημιουργήσουν ένα δικό τους κεντριστικό κόμμα στη Ρωσία δεν υποστηρίχθηκε από τους εργάτες Οι λικβινταριστές δεν μπόρεσαν να εκλέξουν ΚΕ και περιορίστηκαν στο σχηματισμό Οργανωτικής Επιτροπής. Ο αντιμπολσεβϊκικος συνασπισμός που σχηματίστηκε από ετερογενή στοιχεία και που η δημιουργία του ήταν το κύριο καθήκον της συνδιάσκεψης, άρχισε να καταρρέει ήδη μέσα στην ίδια τη συνδιάσκεψη. Ο βπεριοντοφικός εγκατέλειψε τη συνδιάσκεψη, χωρίς να περιμένει τη λήξη των εργασιών της, ύστερα από λίγο αποχώρησαν οι λεττονοί σοσιαλδημοκράτες, σε συνέχεια και οι υπόλοιποι. Ο συνασπισμός του Αυγούστου κάτω από τα χτυπήματα των μπολσεβίκων ουσιαστικά διαλύθηκε ήδη μέσα σε 1-1,5 χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου