Το κεφάλαιο. Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς !!!

Η οικονομική θεωρία του Κ. Μαρξ  είναι η πιο βαθιά και ολόπλευρη επιβεβαίωση της πολιτικής του θεωρίας
Β. Ι. Λένιν

Το μεγαλειώδες έργο του Κ. Μαρξ ξεκίνησε να γράφεται με τη φιλοδοξία να αποτελείται από τέσσερις τόμους.
Ο Μαρξ δεν κατάφερε να δει ολοκληρωμένο και τελειωμένο το έργο του. Πρόλαβε να εκδώσει τον πρώτο τόμο και οι υπόλοιποι δύο εκδόθηκαν με επιμέλεια του Ένγκελς. 
Ο τέταρτος εκδόθηκε μετά το θάνατο του Ένγκελς με τον τίτλο Θεωρίες για την υπεραξία.
Σκοπός του έργου ήταν να μελετήσει σε όλη την έκταση και βάθος, στην ιστορική τους εξέλιξη όλες τις σχέσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας, να μελετήσει τα φαινόμενα που εξελίσσονταν στην οικονομική βάση της κοινωνίας.

Στο Κεφάλαιο αναπτύσσονται η θεωρία της υπεραξίας, η εμφάνιση και ανάπτυξη της μετοχικής εταιρίας που αποτέλεσε προσαρμογή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στο κοινωνικό χαρακτήρα της, χωρίς να ανατρέπει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Η μετοχική εταιρία υπήρξε η μορφή της ατομικής ιδιοκτησίας που επιτάχυνε τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε τεράστιες διαστάσεις. Στη βάση της μετοχικής εταιρίας αναπτύχθηκε το μονοπώλιο, η εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού και στη συνέχεια η εξήγησή της με τη θεωρία για τον ιμπεριαλισμό από τον Λένιν. Η μετοχική εταιρία είναι το κύτταρο πάνω στο οποίο αναπτύχθηκαν το χρηματιστήριο, η απόσπαση του καπιταλιστή από τη διεύθυνση της παραγωγής, ο παρασιτισμός του κεφαλαίου, η εκτεταμένη εξαγωγή του, φαινόμενα που προβάλλονται από την αστική και οπορτουνιστική θεωρητική προσέγγιση ως "υπερσύγχρονα" του τέλους του 20ού αιώνα. 

Στο Κεφάλαιο θεμελιώνεται επιστημονικά το σάπισμα του καπιταλισμού, το αναπόφευκτο της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Ζούμε σ΄έναν άγριο καπιταλισμό.

Ο εργάτης δεν κατέχει τα μέσα παραγωγής.
Δεν κατέχει το προϊόν της εργασίας του.
Δεν ελέγχει την διαδικασία της παραγωγής.
Η αλλοτριωμένη εργασία μετατρέπει την δραστηριότητα του ανθρώπου σε μέσο επιβίωσης.

Ο θεμελιωτής της κοσμοαντίληψης του επιστημονικού σοσιαλισμού συνεχίζει να επηρεάζει, να εμπνέει, να γοητεύει.
Άλλωστε το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα παράγει νέες, οξυμένες, κοινωνικές συγκρούσεις και ταξικές αντιθέσεις.

Ο τρόπος παραγωγής αποτελεί την βάση της κάθε κοινωνίας. Τρόπος παραγωγής είναι το σύνολο των ενεργειών που κάνει ο άνθρωπος για να εξασφαλίσει αγαθά που του είναι απαραίτητα για την ικανοποίηση των αναγκών του.  Κάθε τρόπος παραγωγής χαρακτηρίζεται από τις παραγωγικές δυνάμεις και τις παραγωγικές σχέσεις. Οι παραγωγικές δυνάμεις είναι όλα τα μέσα που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να παράγει (εργαλεία, πρώτες ύλες, μηχανές, κτίρια κ.λπ.) και σ’ αυτές συμπεριλαμβάνεται και η ανθρώπινη εργασία. Οι παραγωγικές δυνάμεις δηλ. "τα μέσα παραγωγής" στον καπιταλισμό ονομάζονται "Κεφάλαιο". Παραγωγικές σχέσεις είναι οι σχέσεις που δημιουργούνται κατά την παραγωγική διαδικασία.

Ο καπιταλισμός από την φύση του γεννάει ανισότητες: Η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής αφορά περιορισμένο αριθμό ατόμων ενώ η παραγωγή έχει χαρακτήρα συλλογικό.  Παρόλο που η κοινωνία βασίζεται στην εργατική τάξη, η εργατική δύναμη είναι αλλοτριωμένη, εφόσον βρίσκεται κάτω από τις διαταγές των λίγων ιδιοκτητών, διότι η καπιταλιστική τάξη βασίζεται στην εκμετάλλευση της εργασίας. Στην εκμετάλλευση αυτή οφείλεται το κέρδος και η εξουσία της.

Για τον Μαρξ, ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται η βιομηχανία παράγει μια μάζα παραγωγικών δυνάμεων οι οποίες μπορούν να μετατραπούν σε καταστροφικές για την ανθρωπότητα, προβλέποντας και την ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας. Επίσης, ένα σημαντικό μέρος των παραγωγικών δυνάμεων δεσμεύεται και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλη του την έκταση, ενώ πολλοί καταδικάζονται, λόγω της μη χρησιμοποίησης και των αδυναμιών αξιοποίησης της παραγωγικής δύναμης, να μείνουν άνεργοι.  Όλοι αυτοί που υφίστανται την εκμετάλλευση της δύναμης τους και εμποδίζονται να την αναπτύξουν μπορούν να αποτελέσουν εκείνη τη δύναμη που θα κινηθεί για την κοινωνική αλλαγή.
Οι παραγωγικές σχέσεις πλέον όχι μόνο δεν είναι σε θέση να δώσουν ώθηση, ν' αναπτύξουν παραπέρα τις παραγωγικές δυνάμεις, αλλά λειτουργούν ανασταλτικά, καταστροφικά για τη ζωντανή εργασία.

Καιρός να ξαναρχίσουμε να διαβάζουμε για να καταλαβαίνουμε τι μας γίνεται και να πράττουμε ανάλογα!

Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας.(Από τον Πρόλογο του βιβλίου του Καρλ Μαρξ 1859)

Η εισαγωγή.

Στην κοινωνική παραγωγή της ύπαρξής τους οι άνθρωποι έρχονται αναπόφευκτα σε καθορισμένες σχέσεις, οι οποίες είναι ανεξάρτητες από τη θέλησή τους, δηλαδή σε σχέσεις παραγωγής, που αντιστοιχούν σε μια ορισμένη βαθμίδα στην ανάπτυξη των υλικών δυνάμεων της παραγωγής.
Το σύνολο αυτών των παραγωγικών σχέσεων αποτελεί την οικονομική δομή της κοινωνίας, την υλική βάση, πάνω στην οποία υψώνεται ένα νομικό και πολιτικό εποικοδόμημα και στην οποία αντιστοιχούν καθορισμένες μορφές κοινωνικής συνείδησης.
Ο τρόπος παραγωγής των συνθηκών της υλικής ζωής καθορίζει τη γενική διαδικασία της κοινωνικής,πολιτικής και διανοητικής ζωής. Δεν είναι η συνείδηση που καθορίζει την ύπαρξη των ανθρώπων, αλλά η κοινωνική τους ύπαρξη καθορίζει τη συνείδησή τους.
Σε ένα στάδιο της ανάπτυξης, οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας έρχονται σε σύγκρουση με τις υφιστάμενες παραγωγικές σχέσεις, ή, για να εκφράσουμε το ίδιο πράγμα με νομικούς όρους, με τις σχέσεις της ιδιοκτησίας, μέσα στο πλαίσιο των οποίων ως τότε είχαν κινηθεί. 
Οι σχέσεις αυτές, από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, μετατρέπονται σε δεσμά τους. 
Τότε αρχίζει μια εποχή κοινωνικής επανάστασης. 
Οι αλλαγές στην οικονομική βάση, οδηγούν συντομότερα ή αργότερα στο μετασχηματισμό όλου του τεράστιου εποικοδομήματος.
Όταν μελετάμε τέτοιους μετασχηματισμούς, πρέπει πάντα να διακρίνουμε ανάμεσα στον υλικό μετασχηματισμό των οικονομικών όρων της παραγωγής, που μπορεί να καθοριστεί με την ακρίβεια της φυσικής επιστήμης, και τις νομικές, πολιτικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές ή φιλοσοφικές μορφές, κοντολογίς, τις ιδεολογικές μορφές, με τις οποίες οι άνθρωποι συνειδητοποιούν αυτή τη σύγκρουση και τη διεξάγουν.
Όπως δεν κρίνουμε ένα άτομο από την ιδέα που έχει για τον εαυτό του, έτσι δεν μπορούμε να κρίνουμε και μια εποχή μετασχηματισμού από τη συνείδησή της, αλλά, απεναντίας, αυτή η συνείδηση πρέπει να εξηγηθεί από τις αντιφάσεις της υλικής ζωής, από τη σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις και στις παραγωγικές σχέσεις.
Καμιά κοινωνική τάξη δεν εξαφανίζεται ποτέ προτού αναπτυχθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις που μπορεί να χωρέσει, και νέες και ανώτερες παραγωγικές σχέσεις ποτέ δεν αντικαθιστούν τις παλιές προτού οι υλικοί όροι για την ύπαρξή τους ωριμάσουν μέσα στους κόλπους της παλιάς κοινωνίας.
Η ανθρωπότητα θέτει έτσι στον εαυτό της μόνο τα προβλήματα εκείνα που μπορεί να λύσει, αφού η εγγύτερη εξέταση θα δείξει πάντα πως το ίδιο το πρόβλημα ανακύπτει μονάχα όταν υπάρχουν ήδη, ή τουλάχιστον βρίσκονται στη διαδικασία της διαμόρφωσής τους, οι υλικοί όροι για τη λύση του. Χονδρικά, ο ασιατικός, ο αρχαίος, ο φεουδαρχικός και ο νεότερος αστικός τρόπος της παραγωγής μπορεί να χαρακτηριστούν ως οι εποχές ορόσημα στην πρόοδο της οικονομικής ανάπτυξης της κοινωνίας.
Ο αστικός τρόπος παραγωγής είναι η τελευταία ανταγωνιστική μορφή της κοινωνικής διαδικασίας παραγωγής, ανταγωνιστική όχι με την έννοια
ενός ανταγωνισμού ατομικού, αλλά ανταγωνισμού που γεννιέται από τους κοινωνικούς όρους ζωής των ατόμων – οι παραγωγικές όμως δυνάμεις που
αναπτύσσονται μέσα στην αστική κοινωνία δημιουργούν επίσης τους υλικούς όρους για την επίλυση αυτού του ανταγωνισμού.
Με αυτό τον κοινωνικό σχηματισμό κλείνει συνεπώς η προϊστορία της ανθρώπινης κοινωνίας.

---------------------------------------------------------
Παντού ο καπιταλισμός από πάντα έως και σήμερα μετέτρεψε και εξακολουθεί (μέχρι βέβαια την ανατροπή του) να μετατρέπει την προσωπική αξιοπρέπεια σε ανταλλακτική αξία και στη θέση που με αγώνα από το προλεταριάτο των αποκτημένων ελευθεριών έβαλε τη μοναδική ασυνείδητη ελευθερία του εμπορίου. Με μια λέξη, στη θέση της καλυμμένης με θρησκευτικές και πολιτικές αυταπάτες εκμετάλλευσης, έβαλε την ανοιχτή, ξεδιάντροπη, άμεση, σκληρή εκμετάλλευση.

Η ανάλυση των εσωτερικών αναγκαίων σχέσεων που χαρακτηρίζουν κάθε καπιταλιστική κοινωνία αποτελεί βεβαίως και την προϋπόθεση για οποιαδήποτε συγκεκριμένη ανάλυση, για τη μελέτη δηλαδή ειδικότερων αντικειμένων έρευνας, με το συνυπολογισμό και των απαραίτητων προ τούτο εξωτερικών καθορισμών (π.χ. η σημερινή οικονομική ανάπτυξη και κρίση του ελληνικού καπιταλιστικού κοινωνικού σχηματισμού και η εξάρτησή της).

Το μείζον λοιπόν ζήτημα που πρέπει να μας απασχολεί σήμερα είναι αν μπορείς να αντικατοπτρίζεις τις τρέχουσες κοινωνικές αναπαραστάσεις και να προσπαθείς να απεγλωβίζεις και να κατευθύνεις προς τις αλήθειες χωρίς να απαξιώνεις κάποια και όσα ενδιαφέροντα υπάρχουν που μέσα από αυτά με σωστή ιδεολογική κατεύθυνση θα πείσεις και θα μπορέσεις να φτάσεις στον στόχο που έθεσες.

Στον 21ο αιώνα το κεφάλαιο του ΜΑΡΞ αποτελεί την πιο διεξοδική κριτική θεωρία του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής που χαρακτηρίζει την κίνηση της σύγχρονης οικονομίας και κοινωνίας.

Το Κεφάλαιο ανέλυσε 
ολοκληρωμένα αυτό που βλέπουμε και σήμερα να συντελείται στις καπιταλιστικές κοινωνίες.
Πράγματι, ο Μαρξ, μελετώντας τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, αποκαλύπτει τις εσωτερικές του αντιφάσεις, αποδεικνύοντας ότι το ξεπέρασμα του και η αντικατάστασή του από έναν ανώτερο τρόπο παραγωγής, τον κομμουνιστικό, είναι το νομοτελειακό. Έδωσε, ταυτόχρονα, και το εργαλείο της μελέτης και της προσπάθειας για την εξέλιξή του κοινωνικοοικονομικού μετασχηματισμού.

Δείτε: Το Κεφάλαιο του Μαρξ σε 5 λεπτά (video)

   

...αυτό που έχω να ερευνήσω σε τούτο το έργο, είναι ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής και οι σχέσεις παραγωγής και ανταλλαγής που αντιστοιχούν σε αυτόν... Τελικός σκοπός του έργου, είναι η ανακάλυψη του οικονομικού νόμου κίνησης της σύγχρονης κοινωνίας...

Κ. Μαρξ